Παναγία η Μεσοσπορίτισσα
Ο ιερός ναός της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας βρίσκεται στη ΝΔ άκρη του Μεγάλου Έλους. Εορτάζεται στις 21 Νοεμβρίου, των Εισοδίων της Θεοτόκου. Από πλευράς τεχνοτροπίας, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η οροφή του ναού που αποτελείται από λεπτούς ξύλινους κορμούς. Δίπλα στο ναό βρέθηκαν τα λείψανα του τροπαίου της μάχης του Μαραθώνα, χτισμένα μέσα σ'ένα πύργο, από τον καιρό του Μεσαίωνα. Το κτήμα Μπενάκη
Στη λεωφόρο Κάτω Σουλίου, σε απόσταση περίπου 4 χλμ. από το Μαραθώνα, βρίσκονται το κτήμα και η επιβλητική έπαυλη Μπενάκη. Το κτήμα κάποτε έφτανε μέχρι το Λιμικό (Ραμνούντα). Αγοράστηκε το 1911 από τον τότε Υπουργό Εθνικής Οικονομίας Εμμ. Μπενάκη και είχε έκταση 30.000 στρέμματα. Σήμερα έχει έκταση 2.500 στρέμματα και ανήκει στο Ίδρυμα του Μουσείου Μπενάκη (από το 1962). Ο πρώτος ιδιοκτήτης του κτήματος ήταν ο πρίγκηπας Κατακουζινός, ο οποίος το αγόρασε από τον Ομέρ Πασά. Το 1836 ο Κατακουζινός έδωσε το κτήμα ως προίκα στη θυγατέρα του Ελπίδα, για το γάμο της με τον Σκαρλάτο Σούτσο. Από τους κληρονόμους του Αλέξ. Σούτσου αγόρασε το κτήμα ο Εμμ. Μπενάκης. Οι παλιότεροι αναγνωρίζουν τη συμβολή του κτήματος Μπενάκη στην επιβίωση της περιοχής σε δύσκολες εποχές. Μουσεία
Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα
Στο χώρο των ανασκαφών του Βρανά στο Μαραθώνα, κοντά στο μεσοελλαδικό νεκροταφείο, στους πρόποδες του βουνού Αγριελίκι, βρίσκεται το Μουσείο Μαραθώνα. Κατασκευάστηκε με δαπάνη του φιλάρχαιου επιχειρηματία Ευγένιου Παναγόπουλου, εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 1975 και φιλοξενεί ευρήματα των ανασκαφών της ευρύτερης περιοχής.Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου
(Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου)
Η ιστορία του Μαραθωνίου Δρόμου, του πλέον ταυτισμένου με το πνεύμα του Ολυμπισμού αγωνίσματος, στεγάζεται στο Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου, το οποίο βρίσκεται στο νεοκλασικό κτίριο του πρώην 1ου Δημοτικού Σχολείου Μαραθώνα που ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε Πολιτιστικό Κέντρο για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Το Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου - Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου στεγάζει μόνιμα την έκθεση «Ολυμπιακοί Μαραθώνιοι». Μια έκθεση του Ολυμπιακού Μουσείου της Λωζάνης - δωρεά προς το Δήμο Μαραθώνα - που αποτελείται από κείμενα και φωτογραφίες, μέσα από τα οποία παρουσιάζεται η ιστορία των Ολυμπιακών Μαραθωνίων. Επίσης, στεγάζονται μικρότερες θεματικές ενότητες που αναφέρονται στους Ολυμπιονίκες, τους Μαραθώνιους Πόλεων, τις γυναίκες στο Μαραθώνιο, τον εξοπλισμό του Μαραθωνοδρόμου.
Το Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου από απλή φωτογραφική έκθεση έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό αθλητικό μουσείο, το σπίτι του Μαραθωνίου Δρόμου όπου ήδη φιλοξενούνται οι συλλογές των μεγάλων μας αθλητών: Στέλιου Κυριακίδη, Χρήστου Βαρτζάκη, Μαρίας Πολύζου ,Τάκη Σκουλή, Νίκου Πολιά, Σπύρου Ανδριόπουλου, Μιχάλη Κούση, Χρήστου Σωτηρόπουλου, Θανάση Ραγάζου και Παναγιώτας Νικολακοπούλου- Λουβή. Επίσης μετά την ευγενική προσφορά της οικογένειας του βαλκανιονίκη –ειρηνιστή Γρηγόρη Λαμπράκη φιλοξενούνται σε ειδικό χώρο όλο το αρχειακό υλικό που αφορά στην «δράση» της ζωής του και στην αθλητική του πορεία.
Επιπλέον, στο Κέντρο Προβολής Μαραθωνίου Δρόμου φυλάσσεται η Μαραθώνια φλόγα σ' έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, η οποία άναψε για πρώτη φόρα στις 3 Νοεμβρίου 2007 στα πλαίσια τελετής η οποία έλαβε χώρα στον Τύμβο του Μαραθώνα.
Μουσείο ΕΥΔΑΠ
Βρίσκεται στο χώρο της τεχνητής λίμνης του Μαραθώνα και φιλοξενεί εκθέματα και ντοκουμέντα από την ανέγερση του φράγματος και τους παλαιότερους χρόνους λειτουργίας του.Αθλητικοί Χώροι
Το Στάδιο Μαραθώνα
Αμέσως μετά την αφετηρία Μαραθωνίου Δρόμου βρίσκεται το Στάδιο του Μαραθώνα, το οποίο χτίστηκε στη θέση του παλαιού Σταδίου. Το έργο της ανάπλασης της αφετηρίας του Μαραθωνίου Δρόμου και του Σταδίου ολοκληρώθηκε πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004Η αφετηρία του Μαραθωνίου Δρόμου
Η αφετηρία του Μαραθωνίου Δρόμου βρίσκεται έξω από το Στάδιο του Μαραθώνα και πρόκειται για υπερσύγχρονο Ολυμπιακό έργο. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και ο βωμός που φιλοξενήθηκε και διανυκτέρευσε η Ολυμπιακή Φλόγα. Η εκκίνηση του Μαραθωνίου αγωνίσματος δίνεται από εδώ και καταλήγει στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η ιστορική κλασική διαδρομή έχει καθιερωθεί από το 1924 στα 42.195 μ. Ο Μαραθώνιος έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, όταν ένας αγγελιοφόρος έτρεξε περίπου 41 χιλιόμετρα από το Μαραθώνα μέχρι την Αθήνα για να ανακοινώσει τη νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών στη μάχη του Μαραθώνα. Ο Μαραθώνιος Δρόμος έχει ιδιαίτερη σημασία στην Ελλάδα, όχι μόνο διότι συμβολίζει την ελληνική ιστορία, αλλά και γιατί στον πρώτο σύγχρονο Μαραθώνιο των αγώνων του 1896, ο πρώτος χρυσός Ολυμπιονίκης ήταν ο Έλληνας Σπύρος Λούης.Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο
Αξιόλογο Ολυμπιακό έργο που φιλοξένησε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 δυο Ολυμπιακά αθλήματα, την κωπηλασία και το κανόε-καγιάκ. Το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο Σχινιά-Μαραθώνα διαθέτει: Κτίριο εξυπηρέτησης αθλητών, κουζίνα, χώρο εστίασης αθλητών, χώρο συγκέντρωσης ομάδων, ζύγιση αθλητών, ιατρείο αθλητών, φυσιοθεραπεία, massage, τέσσερα δωμάτια για έλεγχο αντιτόπινγκ και τριάντα δύο δωμάτια ξεκούρασης αθλητών, καθώς και άνετους χώρους στάθμευσης και μετεπιβίβασης και θέσεις προσβάσιμες σε χειριστές αμαξιδίων. Φυσικές Ομορφιές
Το φαράγγι της Οινόης
Το φαράγγι της Οινόης αποτελεί μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, μοναδικό στην Αττική. Συνδυάζει την εξαίρετη φυσική ομορφιά ενός κατάφυτου φαραγγιού που το διασχίζει ο Χάραδρος, με κρυστάλλινες πηγές και μικρές λιμνούλες, αλλά αποτελεί και έναν τόπο ιδιαίτερου ιστορικού ενδιαφέροντος. Εδώ βρίσκονται το σπήλαιο του Πανός, τα ερείπια του μεσαιωνικού πύργου, το πύθιο αλλά και τα ερείπια του αγροκτήματος του Ηρώδου του Αττικού (Μάνδρα της Γριάς) και όμορφα χριστιανικά εκκλησάκια. Το σπήλαιο του Πανός
Η περιοχή του Μαραθώνα στην αρχαιότητα αποτελούνταν από 4 δήμους που συνιστούσαν την περίφημη τετράπολη (Μαραθώνας, Οινόη, Προβάλινθος και Τρικόρυνθος). Στην ακρόπολη της Οινόης, όπως αναφέρει ο Παυσανίας (Αττικά 38,7), «ολίγον απώτερου του πεδίου, Πανός εστίν όρος και σπήλαιον θεάς». Η είσοδος του σπηλαίου, συνεχίζει ο Παυσανίας, είναι στενή, αλλά όταν μπαίνεις, βλέπεις δωμάτια και λουτρά και βράχια σε σχήμα κατσικιών. Το σπήλαιο βρίσκεται 3 χλμ. δυτικά του σημερινού Μαραθώνα σε υψόμετρο 118 μ., νότια της αρχαίας χαράδρας του μικρού ποταμού που πηγάζει από τις πλαγιές του Πεντελικού και χύνεται στον κόλπο του Μαραθώνα. Το σπήλαιο έχει δύο εισόδους και το κοίλωμά του έχει μήκος 75 μ. και πλάτος 15 μ. Μέσα στο σπήλαιο σχηματίζονται 5 μεγάλες αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε αποχρώσεις λευκού, γαλάζιου και κόκκινου χρώματος. Το σπήλαιο ερευνήθηκε μερικώς το 1958 και από τότε παραμένει κλειστό. Μακαρία πηγή
Ο Παυσανίας αναφέρει στην περιγραφή του της περιοχής του Μαραθώνα και την πηγή Μακαρία και καταλήγει: «Εδώ, η Μακαρία, κόρη της Δηιάνειρας και του Ηρακλέους, σφάκτηκε μόνη της κι έτσι έγινε δυνατόν στους Αθηναίους να νικήσουν στον πόλεμο και στην πηγή να πάρει το όνομά της». Η αρχαία Μακαρία είναι η μεγάλη πηγή (Μεγάλο Μάτι) που αναβλύζει και σήμερα πλάι στο δρόμο Μπέη-Κάτω Σουλίου, στο βορειοανατολικό άκρο της πεδιάδας, κάτω από το βουνό Σταυροκοράκι. Κάποτε από τα πλούσια νερά της υδρευόταν η Αθήνα, όπως είναι φανερό από το αντλιοστάσιο που βρίσκεται εκεί. Στη γερμανική κατοχή προστατευόταν από φρουρά. Σώζεται ακόμη απείραχτο το μικρό οχυρό για το φρουρό του κατοχικού στρατού. Σήμερα τα νερά της εμπλουτίζουν το στίβο του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου. Πηγή: www.marathon.gr
ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΧΟΙΝΙΑ
Το δάσος του Σχινιά Μαραθώνα βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Αττικής, σε απόσταση 45χλμ. από την Αθήνα, και καταλαμβάνει την παραλιακή ζώνη της περιοχής μήκους 3χλμ και πλάτους 450μ.περίπου. Βόρεια και ανατολικά του δάσους εκτείνεται το έλος του Μαραθώνα και πέρα από το έλος υπάρχουν καλλιέργειες και λοφοειδείς ασβεστολιθικοί σχηματισμοί καλυπτόμενοι από θάμνους και φρύγανα. Δυτικά εκτείνεται η πεδιάδα του Μαραθώνα.Η περιοχή περιλαμβάνει μία ποικιλία βιότοπων και υγροβιότοπων οι οποίοι είναι μοναδικοί για την Αττική και σπάνιοι για τον Ελλαδικό χώρο. Σε μικρή σχετικά έκταση συνυπάρχουν η βλάστηση των αμμωδών παραλίων, το δάσος της Pinuspinea - P . halepensis , η βλάστηση των υγροβιότοπων (με γλυκά και υφάλμυρα νερά) και η θαμνώδεις βλάστηση των γύρωθεν λόφων.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί η ύπαρξη στην περιοχή μιας πλούσιας πανίδας (κυρίως ορνιθοπανίδα).
Η περιοχή του Σχινιά ακόμη και σήμερα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από οικολογική άποψη, αφενός λόγω της ποικιλίας και σπανιότητας των βιότοπων και υγροβιότοπων της και αφετέρου γιατί έχει έντονα υποβαθμιστεί και κινδυνεύει να καταστραφεί εντελώς από τις συνεχιζόμενες με αυξανόμενο ρυθμό ανθρώπινες επεμβάσεις.
Ανάλυση Φυσικού Περιβάλλοντος
1.Φυσιογραφία-Μορφολογία
Η περιοχή του δάσους του Σχινιά έχει πεδινό χαρακτήρα. Οι κλίσεις είναι μικρές 0-2% και μόνο η αμμώδεις γυμνή παραλιακή ζώνη παρουσιάζει μία μεγαλύτερη κλίση προς την θάλασσα. Η περιοχή αυτή του δάσους εμφανίζεται ομαλότερη στο ανατολικό της τμήμα, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του είναι σχεδόν επίπεδο και διακόπτεται από περιορισμένες χαμηλές εξάρσεις θινών μέχρι ένα μέτρο περίπου. Αντίθετα στο δυτικό τμήμα του δάσους και κυρίως προς την παραλία οι εξάρσεις γίνονται πιο συχνές και είναι μεγαλύτερου ύψους. Η παρατηρούμενη διαφορά μεταξύ των δύο τμημάτων συνδέεται κυρίως με το γεγονός ότι το ανατολικό τμήμα το προστατεύει από τους ανέμους η επιμήκης προέκταση του Μύτικα-Κυνόσουρας και επιπλέον το τμήμα αυτό δέχεται ανέκαθεν πιο έντονη την «ισοπεδωτική» ανθρώπινη παρουσία.Εκτός από τις εξάρσεις των θινών η έκταση του δάσους διακόπτεται επίσης από τις κοίτες κάποιων παλαιών μικρών ρεμάτων οι οποίες τείνουν σταδιακά να εξαφανιστούν σταδιακά αφού η δράση τους διακόπηκε από την κατασκευή του δρόμου κατά μήκος όλης της βόρειας πλευράς και από την διάνοιξη των αποστραγγιστικών τάφρων εκατέρωθεν του δάσους.
Βόρεια και ανατολικά του πευκοδάσους του Σχινιά υπάρχουν χαμηλότερες θέσεις που κατακλύζονται με νερά και δημιουργούν το άλλοτε μεγάλο έλος του Μαραθώνα. Σήμερα ένα μέρος της έκτασης του έλους, με τα αποστραγγιστικά έργα και της επιχωματώσεις που έγιναν, έχει μετατραπεί σε γεωργική έκταση και ζώνη παραθεριστικής κατοικίας, ενώ ένα άλλο μέρος καταλαμβάνεται από το κωπηλατοδρόμιο και κάποιες τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις. Η ελώδης έκταση που απέμεινε κομματιάζεται με ένα δίκτυο δρόμων και ένα δίκτυο καναλιών που καταλήγει με δύο αποστραγγιστικούς αγωγούς εκατέρωθεν του δάσους στη θάλασσα. Το έλος αυτό κατακλύζεται τον χειμώνα από νερά, ενώ το καλοκαίρι σχεδόν αποξηραίνεται, ιδιαίτερα τα εξαιρετικώς ξηρά και θερμά χρόνια.
Ανατολικά του δάσους και του έλους υψώνεται ο στενόμακρος λοφώδης ασβεστολιθικός σχηματισμός του Μύτικα που καταλήγει στο ακρωτήριο Κυνόσουρα,με αρκετά απότομες κλίσεις.
2. Κλίμα
Στο Σχινιά δεν υπάρχει κανένας μετεωρολογικός σταθμός. Τα στοιχεία για την εκτίμηση των κλιματικών συνθηκών της περιοχής προέρχονται από τους βιοκλιματικούς χάρτες, τη μελέτη της βλάστησης και τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού της Ραφήνας που βρίσκεται σε απόσταση 12χιλ.από το Σχινιά. Σύμφωνα με τα δεδομένα του σταθμού της Ραφήνας και το ομβροθερμικό διάγραμμα BAGNOULIS - GAOUSSEN 1957, η ξηροθερμική περίοδος διαρκεί περισσότερο από πέντε μήνες (Απρίλιος-Σεπτέμβριος), το ετήσιο ύψος βροχής είναι 387 εκ., το δε μέγιστο των βροχοπτώσεων εμφανίζεται το χειμώνα και ακολουθεί το φθινόπωρο, η άνοιξη και το καλοκαίρι.
Από τον αριθμό των βιολογικά ξηρών ημερών που κυμαίνεται μεταξύ 125 και 150 προκύπτει ότι ο χαρακτήρας του βιοκλίματος της περιοχής είναι ο έντονος θερμομεσογειακός, από δε το βροχοθερμικό πηλίκο ( Q ) συνάγεται ότι η περιοχή ανήκει στον ημίξερο βιοκλιματικό όροφο με χειμώνα ήπιο (Q =61,45 , m =6,2) σπάνιους παγετούς και χιόνια.
Γενικά οι άνεμοι που κυριαρχούν στην περιοχή είναι βόρειοι, ενώ την καλοκαιρινή περίοδο, βορειοανατολικοί. Από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τέλος Οκτωβρίου, οι άνεμοι γίνονται περισσότερο ασταθείς, πιο συχνοί και πιο ισχυροί. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ξερό και θερμό καλοκαίρι δημιουργεί ισχυρούς κινδύνους για πυρκαγιές.
Ως προς την σχετική υγρασία, η μέση ετήσια ανέρχεται σε 67%, με ξηρότερο μήνα τον Ιούλιο (57%) και υγρότερο τον Φεβρουάριο με 75%.
Πηγή: www.e-marathon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου